.
.
(Adin Ljuca, Stalaktit, Centar za kulturu i obrazovanje Tešanj, 2015.)
Pesnička zbirka Stalaktit sadrži 4 ciklusa: Ono čega nema, Miris žedne zemlje nakon kiše, Iz bilježnice jednog baštovana i Povratak, kojima se zaokružuje poetska celina koja reflektuje poetsku misao tako što otkriva univerzalnu dimenziju čovekovog opstanka. Svaki pojedinačni ciklus predstavlja svet mikrokosmosa koji opisuje čovekovo egzistiranje u jednom periodu koji nije konačan iako vodi konačnom, kao što ni jedna reč ne može biti konačno odredište niti merilo čovekove potrebe da kaže i izusti svaku slutnju, jer jedna reč drugu priziva i pokreće. Na taj način, pesnik je uspeo da izgradi sistem u čijem središtu je čovek. Čovek koji ukoliko želi dosegnuti lepotu, mora biti strpljiv, kao stalaktit, i koji mora kapati i čekati. (Pesma Stalaktit) Čovek je kap koja svojom transformacijom kreira druge iako sama nestaje. Čovek je prikazan kao simbol trajanja i u isto vreme kao temporalno obeležje jednog trenutka pada. Čovek je ljudski trag, suza, kap koja traži sjedinjenje i koja ne postoji odvojena, kao što u divanskoj poeziji kap ne postoji odvojena od mora. Čovek može preživeti samo dok je sposoban da vidi ono čega nema. (Pesma Fata morgana) Čovek je simbol ove pesničke zbirke koja preslikava deo stvarnosti i koja za temu ima govor o stvarnosti i o subjektima njene volje. Čovek je putnik koji luta i koji pred silama sudbine ne podiže glas, već glavu i pogled. Pesnik Stalaktita piše o drami lirskog subjekta u kojem se vodi unutrašnji rat. Rat se vodi u čoveku koji se bori dok je borba prikazana kao bolest i kao trenutak svesnosti, a sve pre nje je prikazano kao obmana i kao trenutak suprotan tome. Bolest je prikazana kao univerzalni pojam koji zavlada tamo gde nema otpora: zdrav je bolestan i bolestan je zdrav.
Poezija je odgovor na pitanje koje postavlja onaj koji nije pesnik i koji percipira poeziju u tradicionalističkom smislu. Poezija je pitanje koje je pravilno formulisano za onoga koji uspe napisati samo jednu pesmu, zato što se na taj način ostvaruje komunikacije kao tajna svrha poezije. U vremenima pre nas, više se čitalo a manje razgovaralo i poezija je predstavljala medijum između onoga koji zna da pita i onoga koji zna odgovore. Pesnik Stalaktita nas uči da postavimo pitanje i pokazuje nam da samo jedan stih deli onoga koji čita i onoga koji se pita.
Pesnik Stalaktita misli i piše u slikama. Svedok je da pesma može nastati u tramvaju, bioskopu, na putovanju, u muzeju, i nastaje onda kada pesnik oseti i duboko proživi napisanu reč. Pesnik ove pesničke zbirke je naslovio jednu pesmu imenom oneobičavanje, a to je pojam ruskog formalizma kojim se menja i objašnjava percepcija različitih načina stvaranja i stvorenog, pri čemu je način, odnosno postupak, značajniji od nečega što nastane. Međutim, unutar pesme taj naziv se ne odnosi na svoj pojam i na taj način razumemo značajnu odliku stvaralaštva pesnika zato što značenju dodaje jedno novo, pesničko značenje unutar pesme, i na taj način širi asocijativnost prilikom čitanja.
Pesnik Stalaktita je zapisao:
Sad sam na korak od pjesme
ali ne mogu da je zapišem
i na taj način zbirka sadrži ispovest pesnika koji u toku pisanja govori o pojedinačnom i kolektivnom koji se nastanjuju prilikom pisanja u onoga koji piše: Pisanje je samo tihi podzemni rad i strpljenje. Samo tama, i tišina kapanja. (Stalaktit) Tragati za neuhvatljivim stihovima isto je što i slijediti sjaj davno ugašene zvijezde. (Iščitavajući Treći život)
..Toliko knjiga, tolike biblioteke,
a ti vjeruješ samo u nezamjenjive stihove i rečenice.
Tražeći ih, vid mi je oslabio. Ali što je manje vremena,
sve strpljivije gledam. I slušam. I sasvim razgovijetno,
iz mnoštva, čujem tvoj glas: Za ono što nema riječi
dovoljan je pogled. (Pismo Flaubertu)
Na kraju, pesnik kao da poručuje: Pesma je priča o drugome koju smo pretvorili u pesmu o sebi.
.
.
.
.
.
